David Geens – De kunst van het mogelijke

Af en toe wil ik op mijn blog de mogelijkheid geven aan iemand om een gastcolumn te schrijven over een interessant thema.

Deze week kwam ik in contact met Réginald Moreels. U kent hem nog wel, neem ik aan. Hij was van 1995 tot 1999 staatssecretaris en minister van ontwikkelingssamenwerking. Réginald is een echte idealist, die zich in de politiek daardoor al eens heeft vastgereden.

Omdat ik dat gevoel herken, heb ik een boon voor deze man. Daarom publiceer ik bij deze eerst zijn mail die hij deze week stuurde omdat hij daarin eerlijk vertelt hoe het hem vergaan is sinds 1999, maar ook een stuk over zinloos geweld dat hij me vandaag toestuurde. De moeite waard om te lezen en nog eens te lezen…

Oh ja, ook belangrijk om te vertellen: Réginald duwt samen met Celie Dehaene de Senaatslijst…

Eerst de warme email:

Geachte mevrouw, geachte heer,

Tijdens een officiële reis naar Mozambique en Malawi vroeg Yves Leterme mij kandidaat te zijn op de senaatslijst. Ik heb volmondig ‘ja´ gezegd. Ik wens mij vooral verder te engageren voor de christelijke en ethische waarden van onze partij, van onze toekomstige regering.

Waarschijnlijk kent U mij nog een beetje. In Gent geboren in 1949, ben ik afgestudeerd als arts en (nog altijd) gelukkig getrouwd (1974 .) Wij hebben 4 kinderen en pas één kleinkindje.

In 1980 werd ik chirurg in Oostende tot 1995. Gedurende mijn verlof vertrok ik regelmatig op chirurgische zendingen in oorlogslanden en werd als vrijwilliger 8 jaar voorzitter van AZG.

Van 1995 tot 1999 was ik staatssecretaris ! en ten slotte minister van ontwikkelingssamenwerking . Dag en nacht heb ik toen gewerkt om alle corrupte dossiers uit te spitten, en ik heb de ABOS grondig hervormd. Elke cent belasting moet door de overheid eerlijk en nuttig gespendeerd worden ten bate ook van de armsten der armen. In 1999 hebben de kiezers mij bedankt, ondanks de dioxinecrisis, door mijn score te verviervoudigen. Helaas was ik totaal uitgeput en enorm ontgoocheld. Ik werd ziek en verliet de CVP om partijloos senator te blijven. Later aanvaardde ik een opdracht als humanitair gezant voor de Grote Merenregio in Centraal Afrika.

Einde 2002 heb ik mij aangesloten bij de nieuwe christen democraten waarvan ik te laat bewust werd dat het een opportunistisch avontuur was. Het was een vergissing. Een paar maanden waren echter genoeg om te beseffen dat ik mij niet los kon maken van mijn christen democratische wortels. Mijn sociaal, politiek en humanitair engagement (ik vertrek af en toe op zending) zijn intact gebleven, alhoewel ik het allemaal veel serener beleef. Met veel aandacht voor de persoonlijke ontmoetingen, zeker als ze niet moeten..

Meer dan twee jaar geleden, goed genezen en vooral innerlijk versterkt ben ik terug bij de vernieuwde CD&V komen aankloppen om vrijwillig mijn diensten aan te bieden. Toen heeft dhr. Verhofstadt mij nog een zeer interessante internationale functie aangeboden maar ik heb die geweigerd om terug bij de christen democratie te mogen aansluiten.

Na een specialisatie in urgentie- en rampengeneeskunde heb ik 2 jaar gewerkt als gezondheidsinspecteur in Vlaams-Brabant. Momenteel werk ik op het kabinet van Yves Leterme als arts expert.

Maatschappelijk blijven ziekte en handicap, de werkloosheid, de vereenzaming, alsook het veiligheidsgevoel zeer belangrijke uitdagingen. Mijn belangrijkste zorg is echter een efficiënte, betaalbare, toegankelijke gezondheidszorg. Zonder enige vorm van discriminatie. Wie daarover mijn standpunt wil lezen kan dit vinden op mijn website.

Tijdens de verkiezingscampagne kan ik onmogelijk elke Vlaming persoonlijk aanspreken. Ik zou heel dankbaar zijn indien er via uw familie en vrienden een ‘mond aan mond reclame´ zou gebeuren of een aanbeveling per mail doorsturen. (wie kaartjes wil, kan dit op mail aanvragen).

Als U één of meerdere effectieve kandidaten aanduidt, mag U ook voor één of meer opvolgers stemmen, dus denk even aan mij!

Een respectvolle en warmhartige groet,

Réginald.

Mei 2007.

Jakob Heremansstraat, 23 9000 Gent–0473 250286.

[email protected] ; [email protected]

www.reginaldmoreels.be

En dan de tekst die Réginald mij vandaag toestuurde:

Het syndroom van de ‘absolute verliezer’.

Bij elk nieuws van een neergestoken tiener, een zelfmoordaanslag in Bagdad of in Gaza, een huisvader die zijn vrouw en kinderen in bed neerknalt en zichzelf dan doodt, een HIV patiënt die zich wreekt door zoveel mogelijk partners te besmetten, een opvoeder die zich muslim noemt en in London een metrostation doet ontploffen, vraag ik me nog telkens af welke druppel de emmer deed overlopen?? Deze vraag houdt mij bezig omdat ik in de wereld toch als oorlogschirurg een en ander heb meegemaakt met die smerige tuigen van wapens, maar ook een aantal keren van aangezicht tot aangezicht werd geconfronteerd met de wanhopige haatblik van een kindsoldaat of het agressief machogedrag van een militieleider.

Is de mens echt slecht? Waarom kan een mens zo wreed zijn, wreder dan gelijk welk van de diersoorten waaruit we geboren en getogen zijn? En kan mij ook dit absolute kwaad overkomen?

Mijn voorzichtige hypothese is dat er eenzelfde rode draad loopt door het individueel en collectief geweld. Het gevoel een absolute verliezer te zijn. En met verlies bedoel ik vooral vernedering, de vonk van elke agressie die soms jaren na een vernedering, of ze terecht of onterecht zo wordt aangevoeld, kan optreden.

Daarna stelt zich de volgende vraag waarom de ene mens er extreem geweldig gaat op reageren, en de andere het zal blijven opkroppen of verwerken?! Of zijn het de omstandigheden die zo vernederde personen toevallig uitdagen om geweldig te reageren. Ieder mens heeft ten slotte de vrijheid en verantwoordelijkheid om niet in te gaan op zijn agressieve neigingen, zo leert ons toch de discipline van geweldloos omgaan met anderen.

Gedragswetenschappers, sociologen, psychotherapeuten, zelfs politici kunnen een multivariabele analyse maken van de meest relevante bevorderende factoren van geweld. Maar het crimineel gedrag hangt volgens mij van meer af dan van man of vrouw, ouder of jonger, homo-of heterofiel, allochtoon of autochtoon, langdurig werkloos of werknemer, alcohol en drug verslaafd of niet, rijker of armer, muslim of christen, gelovig of atheist te zijn…

Dat ‘agressief surplus’ dat impulsief of koelbloedig vanuit onze zogenaamde geevolueerde hersenschors een fatale steek toedient of een schot lost, kennen wij niet, ten minste ik niet. Toch denk ik dat het gevoel op alle fronten uw nut, uw waardigheid, uw houvast aan waarden zoals liefde, respect, eerlijkheid, kortom alle nestwarmte te verliezen misschien wel de enige gemene deler van ultiem geweld zou kunnen zijn.

• Voor je jezelf als absolute verliezer ervaart moet je in de vicieuze cirkel geraakt zijn van de gemengde schuld. Je beschouwt wel de andere die u vernedert als een vijand maar je kunt er toch niet aan ontsnappen u af te vragen of je er zelf geen schuld aan hebt. Je begint jezelf als waardeloos te voelen, daardoor geen respect meer te verdienen van uw omgeving, op school, op de werkvloer, in uw eigen familie. De psychologen noemen dit de ‘identificering met de agressor’. Het komt erop neer dat je als buitenstaander ook iemand als uzelf vernederd zou hebben…Daarom zal de wraakgedachte van de verliezer zowel gericht zijn op de anderen,wie het ook weze, als op zichzelf. De waarde van uw medemens schat je maar aan uw eigen waarde.
• Wat ik dramatisch vind en geen uitleg voor heb is dat het zwarte schaap niet noodzakelijk diegene is die je fysisch heeft aangevallen of psychisch gekwetst en vernederd, maar vaak een ‘rustige leerling of een lieve echtgenoot’ wild om zich heen begint te schieten of messteken uitdeelt zowel aan diegenen die hem of haar het meest bekend, zelfs geliefd, zijn als een toevallige nog onbekende voorbijganger. De man die zijn vrouw en kinderen in bed neerschoot was niet verwikkeld in een procedure van echtscheiding. En de jongens die recent aan Jo of Bart een messteek toedienden, maar het kon evengoed andere tieners zijn, werden misschien gepest op school of thuis maar reageerden zich niet af op de leerkracht of de medestudenten. Daarvoor vind ik reeds geen afdoende uitleg, zeker niet in een klimaat van maatschappelijk onbehagen, want dan hoeven we ons serieuze zorgen te maken over iedere malcontente burger, vereenzaamde mens als een potentiële moordenaar..

De absolute verliezer heeft zijn natuurlijke drang naar zelfbehoud verloren. De enige zin die hij aan zijn geweld wil geven haalt hij bewust of deels bewust uit de martelaarsgedachte. Dit geldt vooral voor de mensen die hetzij om politiek-nationalistische, met de religie als strategisch voorwendsel, gaan opofferen maar ook anderen mee gaan offeren. Dit maakt het verschil uit tussen een echte martelaar die alleen de hand aan zichzelf legt uit ideaal en de zelfmoordterrorist die zijn dood maar zinvol vindt als hij anderen ook doodt. En het vaak doet omdat hem een beloning is beloofd in een ingebeeld hiernamaals. Zo gaan ook terroristen te werk die onschuldige slachtoffers in een lijnbus opblazen, want voor hen bestaat er geen onschuldige burger ten minste niet in het kamp dat zij bestrijden.

Waar ik me verder vragen over stel is het weinig verband tussen de scholingsgraad, de opleiding, de sociale uitsluiting, armoede, van de extreme verliezer. Wetenschappelijk is reeds aangetoond dat de terroristen zowel uit de Russische revolutie, de Rode Brigades ea. in onze contrijen, de huidige Palestijnse of Irakeze godsbrigades, eenzame jongeren zijn, niet ouder dan dertig, goed geschoold, uit welvarende gezinnen, en eigenaardig niet dogmatisch religieus opgevoed. Het zijn ook meestal mannelijke machos en de opkomst van ook vrouwelijke zelfmoordterroristen blijven de uitzondering die de regel bevestigen.

De religie ontdekken deze kandidaten maar later wanneer ze in kontakt komen met godsdienstfanaten, die hen het sacrale van het geweld inpompen om alle niet godsdienstigen en ongelovigen aan hun godsdienst als potentiële vijanden te beschouwen en ze uit de weg te ruimen. Maar het is ook het gevoel van vernedering en extreem verlies dat deze jongeren doet doorslaan naar moorden, want niet iedere religieuze fundamentalist is vroeger een christelijk kruisvaarder geworden en wordt nu muslimmartelaar.

In onze sterk geseculariseerde maatschapij geldt echter deze religieuse motivatie niet, laat staan dat we voor onze nationaliteit nog zouden ten strijde trekken. Alleen allochtonen zijn wel een specifiek doelwit waarop absolute verliezers hun frustraties zouden durven uitwerken.

En even onrustwekkend doet dit specifieke geweld zich voor bij ons waar zoveel welvaart heerst. Opvoeding zal wel een rol spelen, echtscheidingen zullen kinderen blijven kwetsen, geweld thuis zal jongeren de straat doen opgaan om het na te bootsen. Maar niet iedere gekwetste jongere, of volwassene zal absurd, of schijnbaar absurd een moord begaan.

Dus blijft het enigma bestaan hoe een mens onvoorspelbaar en onzichtbaar zich kan ‘laten gaan’ tot zo daden. Hoe op grotere schaal bloedige dictators uit Oost en West, Noord en Zuid, zovele banale burgers konden meetrekken in de banaliteit van het absolute kwaad tot op een punt van wreedheid dat elke vorm van bestialiteit nog ver te boven gaat…

Tussen de cultuur en het individu staat de beschaving. Wij zijn het die de graad van beschaving invullen, die selecteren tussen de massa interessante en perverse informatie die op ons afkomt, die beslissen of wij voorrang geven aan materiële dan wel aan spirituele houvasten, of we vanaf jongsaf op school verplichte lessen en ateliers gaan geven in actieve geweldloosheid, en of wij in de dagelijkse omgang nog in staat zijn de eenzaamheid van de naast ons zittende te breken met een solidaire gebaar.

Geweld is van alle tijden, is genetisch ingebakken, dit weet ik al. Maar een tederder omgeving wordt wel een mogelijk krachtig vaccin om geweld in te tomen. De absolute verliezer die in een warme sfeer terechtkomt zal zijn onderliggende haat en wraakgevoelens naar boven doen komen, erover communiceren met een naaste vriend of vriendin, een broer of zus, een moeder of misschien een vader, daar ben ik wel van overtuigd. Zo wordt onvoorspelbaar geweld voorspelbaar, de onzichtbare dreiging van de banale burger zichtbaar.

Maar eerlijkheid dwingt mij toe te geven dat na zovele jaren luisteren en praten met mensen, patiënten ,binnen en buiten de grenzen, in oorlog en vrede, ik radeloos sta. En machteloos hoewel ik alles zou geven om als was het maar één mens zo’n moord niet te laten plegen.

Zij die nu toch alle uitleg hebben over de persoonlijkheden van de moordenaar op Bart of Jo, de zelfmoordterrorist, de massamoordenaar zou enige discretie in hun analyses sieren. Wie weet zijn wij de extreme verliezers…

Réginald Moreels, arts.

Met de verkiezingen in aantocht, hoor je af en toe een politicus iets vertellen wat een glimlach ontlokt.

Soms is het echter aan de toog dat je een vertelsel hoort dat je doet lachen.

Met onderstaand mopje heb ik alvast toch effe me nog eens verslikt…

Elio Di Rupo, Didier Reynders en Guy Verhofstadt vliegen over België in een privé jet. Elio wendt zich tot Didier en zegt: “Weet je dat ik een biljet van 500 euro door het venster zou kunnen werpen en iemand gelukkig maken.”

Didier repliceert: “Da’s goed, maar ik zou 10 biljetten van 50 euro door het venster werpen en 10 personen gelukkig maken.”

Om niet onder te doen zei Guy : “Ik zou 100 biljetten van 5 euro door het venster werpen en 100 mensen gelukkig maken.”

De piloot zucht en zegt tegen zijn copiloot:

“Maar hoor die arrogante kerels eens bezig. Zij realiseren zich niet dat wij die drie klootzakken uit het vliegtuig kunnen gooien en 10 miljoen mensen gelukkig maken!”

Ik vind het sinds de komst van het Internet altijd bijzonder leuk als men mij met 30 vragen kan aanduiden bij welke partij ik het best hoor.

Binnenkort zal “doe de stemtest” er ook wel weer aankomen bij de VRT en zal ik deze ook wel doen.

Vandaag heb ik mij gemuseerd met het Kieskompas van De Standaard.

Mijn resultaten staan open en bloot bij meer lezen…

Eerste vaststelling: het Kieskompas van de Standaard slaat alvast niet zo flagrant de bal mis als “Doe de stemtest” van enkele jaren geleden:

Over de ganse lijn gezien pas ik dus wel echt het best bij het kartel CD&V/N-VA. Je kan op de volgende tekening heel duiddelijk zien dat ik gewoon pal tussen die twee in zit.

Voorts komt deze kompas mij zeggen dat ik 70% overeenkom met het inhoudelijk programma van de CD&V.

Mijn scores bij andere partijen:

• N-VA: 67%
• open vld: 53%
• De Decker: 65%
• SP.a: 54%

Ik heb altijd al gezegd dat ik een milieubewuste sociaalvoelende liberaaldenkende vlaamsgezinde christendemocraat ben en dat ik mij heel gelukkig voel in het centrum.

Het kompas plaatst mij iet of wat uit het echte centrum, maar dat komt volgens mij omdat ze groen, libertair en progressief aan dezelfde kant van de verticale as hebben gezet. Dat is op zich al een redelijke mix. Want ik ben zeker milieubewust, maar niet overdreven. Ik ben wel niet zo enorm progressief en dat afhankelijk van welke thema’s ik laat mee opnemen in de scoreberekening, zie ik duidelijk dat als ik milieu uitschakel, ik meer naar de traditionele kant overhel. Een groene conservatief bestaat dus blijkbaar niet: het milieu behouden zoals het was kan dus niet in deze test. Beetje een contradictio in terminis, maar waarschijnlijk de schuld van Groen! die zich het monopolie op het milieudomein toeëigent (wat logisch is, want anders heeft deze partij geen reden tot bestaan), maar zich tegelijk linkser dan al de rest wil opstellen en links dan maar politiek correct ook meteen in progressief vertaalt.

Lege kwadranten

Op de kwadrantentekening valt me nog iets heel sterk op in het algemeen: twee van de vier kwadranten zijn eigenlijk leeg. Je hebt in Vlaanderen blijkbaar alleen links progressieve libertaire groene partijen versus rechtse traditionele nationalistische partijen.

Het is natuurlijk meer één mogelijke voorstelling, maar als je dan denkt aan de uitspraak van Bart Somers dat open vld economisch gezien een centrumpartij was en ethisch gezien zelfs progressief diende genoemde te worden, dan staan ze hier wel helemaal verkeerd aangeduid.

Ik vrees dat dit het gevolg is van links en rechts door mekaar te gebruiken op tal van domeinen. De CD&V gelooft sterk in de kracht om samen iets te doen, dus het verwondert me dat ze niet linkser opgesteld staan.

Ronde wolk

Mijn ronde witte wolk bewijst dat ik ook niet zomaar in één hokje te plaatsen ben. Die cirkel stelt het geheel van mijn antwoorden voor en dan zie je dat volgens de Standaard niet echt consistent heb geantwoord.

Ik denk echter dat consistentie hier niks mee te maken heeft als wel het feit dat ik besef dat er niet één globaal recept is dat in vier slogans te gieten is en dat als een wondermiddel voor alle complexe problemen in onze samenleving moet dienen.

Ik vind deze test buiten de ongelukkige keuze om noodgedwongen een aantal zaken samen te persen op de verticale as, al een mooie verdienste en ik ben benieuwd of ik eigenlijk zo één van de weinigen ben met zo’n grote resultatenwolk.

Ik ben alleszins weer eens gerustgesteld dat ik mooi in het midden thuis hoor. Ik mag dan misschien ook binnen de CD&V soms een andersklinkende stem hebben, maar het is bij deze bewezen dat ze daar nog goed klinkt. Moest ik economisch gezien nog wat rechtser worden en nog de CD&V iets minder Vlaams, dan kan ik me nog altijd gaan nestelen bij de N-VA. Daar zit het blijkbaar ook nog wel goed in mekaar voor ondergetekende.

Als het regent in Antwerpen, druppelt het in Brussel.

De presidentiële campagne van Patrick zonder familienaam werkte blijkbaar aanstekelijk. Goed bestuur verses we hebben goed bestuurd. Meer inhoud komt er niet aan te pas.

We verkiezen in België onze eerste minister niet maar deze keer lijkt het maar om één ding te draaien: wie wordt premier. Je stemt voor Leterme, Verhofstadt, Reynders, Di Rupo of zelfs nog niet te vergeten Vandelanotte.

Ik wil er toch even op wijzen dat ze stemmen voor heel wat meer mensen, die hopelijk voldoende in hun mars hebben om een statis parlement te vormen dat meer waard is dan jaknikkerij tegenover de regering.

Daarom stel ik alvast de Oost-Vlaamse CD&V lijst aan u voor.

Kamerlijst CD&V Oost-Vlaanderen

Effectieven

1. DE CREM Pieter
2. N-VA
3. LEYMAN Peter
4. VERCAMER Stefaan
5. DIERICK Leen
6. N-VA
7. DE CLERCQ Marc
8. COSYNS Veerle
9. BOTHUYNE Robrecht
10. FOULON Jan
11. LIPPENS Chris
12. N-VA
13. GRILLAERT Leentje
14. ONGENA Carolien
15. VERCRUYSSEN Luc
16. VAN DEN BUSSCHE Marleen
17. N-VA
18. VAN DE VIJVER Marc
19. MARTENS Anne
20. UYTTERSPROT Ilse

Opvolgers

1. VAN DAELE Lieve
2. DE POTTER Jenne
3. N-VA
4. DE WEERDT Freddy
5. VERHEIRSTRAETEN Maria
6. VAN ONGEVAL Thomas
7. ROMBAUT Willem
8. N-VA
9. DE WAELE Hugo
10. VAN WOUWE Georgette
11. WILLEMS Martine

Diplomatie is blijkbaar van ondergeschikt belang als je het vergelijkt met economische belangen. Dat lijkt toch de stelregel te zijn sinds Karel De Gucht minister van Buitenlandse Zaken is.

Normaal zou de Dalai Lama vrijdag ons land vereren met een bezoek aan de eerste dag van de vijfde internationale conferentie voor steun aan Tibet.

Prins Filip, iets minder religieus belangrijk, vertrekt op 16 juni op economische missie naar China.

Onze Oosterse vrienden hebben echter er op gewezen dat de komst van de dalai lama geen gunstig klimaat zou scheppen voor de prinselijke missie. Deze boodschap werd door Buitenlandse Zaken overgemaakt aan de dalai lama, die er zijn conclusies uit trok.

Dit is trouwens niet de eerste keer dat dit gebeurt. In de lente van 2005 is krak hetzelfde gebeurd omdat toen koning Albert een maand later zou afreizen naar China.

Karel De Gucht is dus gewoon een minister die gaat blaffen in Congo, keffen op de VN en pootjes geeft aan China. Hij staat duidelijk graag in de spotlights om het op te nemen voor de Rechten van de Mens, maar blijkbaar niet wanneer er economische belangen geschaad kunnen worden.

Natuurlijk maakt Karel De Gucht er zich nu makkelijk van af door te zeggen dat hij niet meer gedaan heeft dan de bezwaren van China door te geven en wast hij zijn Pontius Pilatus handen in onschuld omdat de Dalai Lama zelf heeft besloten niet te komen. Niet verwonderlijk, want deze laatste is een heel stuk wijzer en weet dat ruzie maken niet helpt.

Het is echter zielig om vast te stellen hoe grote mond De Gucht plat op de buik gaat voor de Chinese druk en plots vergeet dat China het niet zo nauw neemt met de mensenrechten. Door nu geen standpunt in te nemen, krijgt het Chinese beleid de facto gelijk.

Of zoals senator Sabine de Bethune het uitdrukt:

De paarse regering vindt van zichzelf dat zij de afgelopen jaren het verschil gemaakt heeft op ethisch vlak. Die hoogstaande principes blijken wel niet van toepassing te zijn als het mensenrechtenbeleid moet afgewogen worden tegen economische belangen. Voor de zoveelste keer gaat de regering met haar “nieuwe” politieke cultuur hier over de schreef en geldt voor paars het adagio:”luister naar mijn woorden maar kijk niet naar mijn daden”.

bron: persbericht Senaatsfractie CD&V

Het internet is mondiaal, onze Vlaamse politici zijn in de huidige verkiezingscampagne nogal sterk territoriaal gericht.

De meeste hebben de mond vol van Vlaanderen, regionalisering van het arbeidsbeleid, meer economie, …

Ik vroeg me dan ook eens af waar de meeste van onze Vlaamse politici hun persoonlijke sites hebben ondergebracht.

Ik heb een klein lijstje gemaakt met enkele bekende namen, waar hun sites staan, bij welke providers, welke agenten ze hebben gebruikt voor hun domeinnaam…

Een kleine grafiek toont ons per partij hoeveel procent van de opgezochte sites in ons land en in het buitenland zijn gehost.

Zoals je kan zien, is het wel enorm opvallend dat alle sites van het Vlaams Belang in het buitenland gehost worden. Ook Jean-Marie De Decker haalt 100% buitenland, maar tja, hij is op zijn uppie.

Groen scoort ook maar 50%, blijkbaar is het gras aan de andere kant van de Nederlandse grens groener.

SP.a scoort eigenschijnlijk goed Belgisch, maar zij hebben blijkbaar het coöperatieve model doorgetrokken naar het Internet, want de meeste van hun sites staan op dezelfde server bij Openminds.

CD&V en Open VLD zetten ongeveer 2/3de van hun sites in eigen land.

Een leuk weetje: de site van CD&V draait op Drupal, een oorspronkelijk Vlaams open source CMS product.

Sinds 1 juli 2003 is de Vlaamse elektriciteitsmarkt “vrij” en geliberaliseerd. Nu ja, vrij, what’s in a name? De Vlaming kan zijn producent vrij kiezen, maar is dit echt zo vrij dat de concurrentie de prijs drukt?

Want die prijs die bestaat uit vele onderdelen: productie, transport (de hoogspanningslijnen), distributie (in uw straat viua de intercommunale), Vlaamse en federale taksen.

Een verdere analyse leert ons dat van beloofde concurrentie eigenlijk weinig sprake is en dat de beloofde prijsdalingen in werkelijkheid niet bestaan, integendeel zelfs…

Geen vrije productiemarkt

De invoer en productie van elektriciteit is in België nog altijd in handen van slechts twee spelers: Electrabel (Suez) en SPE. De komende franse alliantie tussen Gaz de France en Suez maakt het alleen nog minder vrij, want Gaz de France is samen met het Engelse Centrica voor 51% eigenaar van in SPE.

Hoewel in Vlaanderen momenteel reeds zeventien spelers erkens zijn als leverancier van elektriciteit, is het duidelijk dat zolang deze allemaal bij dezelfde twee producenten moeten aankloppen, de onderlinge verschillen maar zeer matig zullen zijn. Om dus van een echt vrije energiemarkt te spreken, zijn er alleszins meer producenten nodig, die mekaar werkelijk zullen beconcurreren.

Dus het prijsonderdeel productie is niet echt onderhevig aan concurrentie en daarom ook dat er geen prijsdalingen te noteren zijn. Integendeel, want de kostprijs van de productie is de afgelopen maanden alleen maar gestegen. Maar dat is natuurlijk niet aangenaam voor de (socialistische) politici die het tegendeel beweren, dus proberen ze de andere onderdelen te beïnvloeden om de consument de indruk te kunnen geven dat de elektriciteitsprijs niet stijgt.

Makkelijkheidshalve zouden de federale minister van consumentenzaken of van energie zich kunnen inspannen om de federale taksen te laten zakken, aangezien dit eigenlijk een geregionaliseerde materie betreft, maar we weten inmiddels dat de paarse regering alle truukjes nodig heeft om hun begroting in evenwicht te krijgen.

Dus hebben ze hun pijlen anders gericht om enerzijds de taksen even hoog te houden maar anderzijds de prijs voor de consument ogenschijnlijk te drukken.

Distributienetbeheerders onder vuur

Men heeft de afgelopen maanden vooral ingegrepen op het stuk van de distributienetbeheerders (DNB’s), de intercommunales zeg maar. De DNB’s beschikken over een wettelijk erkend monopolie. Niemand anders mag immers stroomkabels en aardgasleidingen in uw straat leggen.

Daarom worden de DNB’s op twee niveau’s gecontroleerd. De VREG (de Vlaamse regulator) kijkt toe op de onafhankelijkheid van de DNB’s. De CREG is de federale regulator en die kijkt vooral toe op hoe de DNB’s de kosten die ze maken doorrekenen aan de klant, want de CREG keurt de distributienettarieven goed.

En daar past de federale overheid eigenlijk een geniepig truukje toe: ze verplichten de DNB’s om hun tarieven lager te houden, waardoor ogenschijnlijk de prijs die de consument betaalt lichtjes gedaald is of stabiel blijft. Maar in werkelijkheid zal de consument toch meer betalen, maar dan via zijn gemeentebelastingen.

Minder inkomsten voor de gemeenten

Omwille van het wettelijk erkend monopolie en de reeds genoemde waakhond VREG die de onafhankelijkheid oplegt, zijn de gemeenten zelf de grootste aandeelhouders in de DNB’s. Als deze dus minder winst maken, betekent dit ook minder geld voor de gemeentekas en moeten de gemeentes ander inkomsten (lees: belastingen) aansnijden.

Voor de Vlaamse gemeenten samen spreken we hier over 350 miljoen euro minder inkomsten. Ofwel moeten de gemeenten dan gaan besparen ofwel moeten ze dit compenseren met andere inkomsten.

Voor de zogezegde liberalisering was er ook een volledig monopolie, nog veel meer dan nu. Toch was de elektriciteitsprijs toen lager en hadden de gemeenten meer inkomsten.

Tegelijk hebben de gemeenten ook meer kosten. Vroeger hadden de gemeenten als aandeelhouder recht op een gunsttarief voor het eigen gebruik. Voor de openbare verlichting was het zelfs gewoon zo dat ze deze aan productieprijs inkochten.

Nu moeten gemeenten echter ook de vrije markt op en we zien dat de prijs voor de openbare verlichting daardoor alleen al met 50 tot 100% gestegen is.

Kunstmatig drukken van de distributiekosten

Sinds december 2006 dreigt er nog maar eens gesnoeid te worden in de opbrengsten van de DNB’s. Enkel en alleen met als doel de prijs kunstmatig laag te houden, maar wel met als gevolg dat opnieuw de gemeenten het kind vn de energierekening zullen worden.

De CREG keurt jaarlijks de kosten van de DNB’s goed die ze mogen doorrekenen in hun distributietarieven. Eind 2006 heeft de CREG echter een deel van de voorziene kosten sterk gereduceerd of zelfs geschrapt.

De DNB’s moeten immers kosten maken die door de Vlaamse overheid worden opgelegd, zoals de gratis 100kwh die iedereen krijgt, of het plaatsen van budgetmeters bij wanbetalers, onderhoud van de openbare verlichting, … De federale CREG laat hen echter niet toe deze kosten integraal door te rekenen.

Een andere beperking is het feit dat de DNB’s opdraaien voor het verlies op hun netten (werkelijk verlies, wanbetalers, eigen verbruik, …). Ook de DNB’s moeten deze elektriciteit aankopen op de vrije markt en betalen dus tot 50% meer, maar de CREG heeft deze stijging beperkt tot slechts 7%!

Een derde beperking is het feit dat de CREG slechts afschrijvingen over 50 jaar aanvaardt. Een distributienetbeheerder mag dus maar 2% van zijn investeringen als kost aftrekken per jaar.

De Vlaamse overheid ziet echter toe op de intercommunales en keurt hun jaarrekeningen enkel goed als zij afschrijvingen hanteren van 33 jaar (dus 3%).

Dus rekenen de DNB’s inderdaad 3% kosten in hun jaarrekening, maar het procentje verschil mogen ze niet als kosten doorrekenen in hun tarieven en gaat dus wederom gedwongen van de winsten af.

Verdere regionalisering is noodzakelijk

De distributienetbeheerders zitten dus klem. Ze krijgen hun opdrachten van Vlaanderen, maar de federale overheid verhindert hen de reële kosten door te rekenen.

De federale overheid beseft hier heel goed mee dat ze zo de elektriciteitsprijs kunstmatig laag houden, en de rekening onrechtstreeks toch doorgeschoven wordt. Eerst naar de gemeenten en uiteindelijk via meer belastingen. Enkel op die manier kan de paarse regering volhouden dat zij geen nieuwe belastingen heffen en een begroting in evenwicht hebben: ze verplichten andere overheden hun rekening te betalen.

Deze situatie kan enkel opgelost worden als de totale bevoegdheid verder geregionaliseerd wordt zodat opdrachtgever en controleur in één hand verenigd zijn.

Meer stroompannes op komst?

Hoewel intercommunales nu beweren dat er niet meer stroompannes gebeuren dan vroeger, toch hebben veel mensen alvast het gevoel dat dit al wel zo is.

Het gevaar bestaat echter dat de stroompannes reëel zullen toenemen. Door de recente beslissing van de federale CREG zullen de DNB’s misschien gedwongen zijn om te snoeien in de kosten en investeringen zodat deze overeenkomen met de kosten die mogen doorgerekend worden.

In sommige DNB’s is deze besparingstechniek al effectief gaande. We kunnen dus terecht vrezen dat er meer stroompannes zullen voorkomen als de elektriciteitsnetten minder goed onderhouden worden en er geen nieuwe investeringen gebeuren. Laat ons hopen dat er alleszins niet bespaard zal worden op de veiligheid.

Liberalisering is mislukt

De liberalisering is dus mislukt, maar dat mag blijkbaar niemand luidop zeggen. Als we alle effecten optellen betalen we beduidend meer voor onze stroom dan jaren geleden. Van een dalende prijs is geen sprake omdat er geen concurrentie is. En nu moeten we ook al gaan inleveren op de dienstverlening zelf…

Het zal geen jaren duren voor we toestanden meemaken zoals in Californië. Wat mij betreft is dit een liberalisering die mag teruggedraaid worden.

(bronnen: Wikipedia, nieuwsgaring, VVSG)

Wat iedereen al wist, maar de man zelf niet gezegd wou hebben, is vandaag eindelijk officieel aangekondigd.

Vlaams minister-president Yves Leterme neemt de uitdaging aan en trekt de CD&V senaatslijst op 10 juni.

Wie vandaag vers brood is gaan kopen en de zondagskrant heeft meegenomen, heeft ook een dik magazine meegekregen van 44 pagina’s dik Wij Allemaal.

Voor CD&V is dit de definitieve aftrap naar de verkiezingen.

Mijn hart ligt bij het kartel CD&V/N-VA en in tegenstelling tot misschien vele anderen heb ik begrip dat Yves Leterme zo lang heeft gewacht. Enerzijds vind ik ook dat de belofte dat de Vlaamse regering die in 2004 haar mandaat degelijk zou vervullen. Ik vind ook dat Yves Leterme onversneden de Vlaamse eisen kan op tafel gooien als Vlaams minister-president.

Maar tegelijk mag de CD&V de kans niet laten liggen om federaal weer deel te nemen aan de macht. Is dat machtsgeil zijn? Laat ons gewoon eerlijk zijn: als je deelneemt aan de verkiezingen, doe je dat met één doel: winnen en nadien besturen. Het politiek correcte denken doet uitschijnen dat macht vies is. Ronduit voor regeringsdeelname zijn is verkeerd, zegt men. Komaan, als ik op een partij stem, voor een bepaald programma, dan is mijn stem bedoeld om de macht om dat programma uit te voeren aan die partij en persoon te geven. Dan is een stem uitbrengen even vies en is de ganse democratie verwerpelijk.

Men hekelt steeds de kloof tussen politiek en burger maar telkens als een politicus die kloof wil dichten, wordt er schande van gesproken. Een politicus die eens zich gewoon gaat amuseren, op een andere manier zijn boodschap verpakt of dichter bij de mensen wil staan, krijgt steevast het etiket van ongeloofwaardig, politiek onwaardig en/of mediageil opgeplakt.

Het zal nu niet anders zijn met de oproep om een brief te schrijven aan Yves Leterme.

Is dat verkeerd? Neen, er is niks verkeerd om je volksvertegenwoordiger aan te spreken over wat jou bezighoudt. Politici moeten leren luisteren en leren die boodschappen hun democratische weg laten opgaan. Het kan helpen tegen de verzuring.

En of dit nu gaat om een brief aan een minister, een email aan het parlementslid uit je regio of een babbel met een gemeenteraadslid die je vraag noteert in een notaboekje: dat is essentiële politiek en is alles behalve verwerpelijk.

Voor wie een brief wil schrijven aan Yves Leterme: je zal merken dat er brievenbussen in je buurt zullen opduiken waar je je brief kan deponeren. In Knesselare kan je alvast terecht op Nieuwstraat 11.

In iedere gemeente en stad wordt er regelmatig een evenement georganiseerd waarbij tijdelijke politiereglementen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan een plaatselijke kermiskoers waarbij straten verkeersvrij worden gemaakt, een jaarmarkt met bijhorend parkeerverbod, een kroegentocht in een verkeersvrij centrum, …

Vroeger moest dan de gemeenteraad een tijdelijke politieverordening (ook politiereglement genoemd) aannemen. Omdat het echter vaak gebeurde dat de organisatoren van een evenement nogal laat hun aanvraag indienden, restte er enkel de mogelijkheid dat de burgemeester een besluit bij hoogdringendheid nam, wat dan op de volgende gemeenteraad moest bevestigd worden. Men kan hiervoor immers moeilijk telkens een extra gemeenteraad bijeenroepen.

Dus heeft men de wet aangepast, maar wel met rare gevolgen, zo blijkt… Want het lijkt er op dat u geen boete boven het hoofd hangt…

Het klopt dat tussen de aanvraag en het evenement vaak geen gemeenteraad zit. Om dan maar telkens de aanvraag te weigeren en het evenement te annuleren, da’s ook te ver gezocht.

Begin dit jaar heeft het parlement de nieuwe gemeentewet aangepast en meer bepaald artikel 119, waar een bijzin werd aan toegevoegd:

De gemeenteraad maakt de gemeentelijke reglementen van inwendig bestuur en de gemeentelijke politieverordeningen , met uitzondering van de tijdelijke politieverordeningen op het wegverkeer bedoeld in artikel 130bis.

En er werd dus ook een nieuw artikel 130bis toegevoegd:

Het college van burgemeester en schepenen is bevoegd voor de tijdelijke politieverordeningen op het wegverkeer.

Deze wijzigingen geven dus het college de bevoegdheid om tijdelijke politieverordeningen aan te nemen. In het verslag van de handelingen van de bevoegde commissie lees je de terechte motivering dat zoals hierboven beschreven, de ganse doorlooptijd wil inkorten, omdat een college nu eenmaal wekelijks vergadert.

De basisregel blijft echter dat de gemeenteraad in wezen bevoegd blijft voor politiereglementen.

Er zit echter een addertje onder het gras. Het nieuwe artikel 130bis geeft het college enkel de bevoegdheid om een tijdelijk reglement aan te nemen, maar niet de bevoegdheid om sancties in te stellen. Het is immers artikel 119bis die deze bevoegdheid expliciet en exclusief aan de gemeenteraad toekent. Nergens staat er dat dit artikel ook deze bevoegdheid omtrent tijdelijke reglementen delegeert aan het college.

Kortom, dit zou dan ook betekenen dat in de gevallen waar het college zulk tijdelijk reglement eigenhandig aanneemt, er geen boetes kunnen uitgeschreven worden. Dit is toch een groot verschil met vroeger waar door de bekrachtiging van de gemeenteraad, de wettelijkheid van het reglement ook bevestigd werd en er wel boetes mogelijk waren.

En er zijn ook natuurlijk reglementen die tijdelijk zijn maar niet gebonden aan evenementen. Bijvoorbeeld een tijdelijke verkeerssituatie die men wil testen, zoals bijvoorbeeld de maatregelen die men nu gaat nemen in de Maldegemseweg. Ook overtredingen tegen zulk reglement zouden bijgevolg onbestraft blijven indien men de eventuele boete zou aanvechten en de rechter bovenstaande redenering bevestigt…

Dit is natuurlijk het gevolg van een wet die snel-snel door het parlement werd gejaagd, zoals wel meer wetten dit jaar door de strot van het parlement werden gejaagd. Men heeft een oplossing willen zoeken voor een probleem waar eigenlijk al min of meer een oplossing voor bestond (=de burgemeester neemt een besluit bij hoogdringendheid). Men had die werkwijze misschien gewoon expliciet kunnen bekrachtigen of die bevoegdheid van de burgemeester verleggen of delen met het college, maar de bekrachtiging door het wetgevend orgaan (=de gemeenteraad) kunnen behouden.

Tegelijk is men ook vergeten dat er een verschil bestaat tussen een tijdelijk reglement van enkele uren of maximaal enkele dagen en een tijdelijk reglement dat enige maanden kan gelden.

Een college dat dus in het kader van deze nieuwe wetgeving zulke reglementen goedkeurt, zou beter het zekere voor het onzekere nemen en het reglement alsnog voorleggen aan de gemeenteraad, waar het thuishoort. Het nieuwe gemeentedecreet maakt van een college meer en meer het uitvoerende orgaan van de gemeente, maar tegelijk mag men niet raken aan het regel-/wetgevende karakter van de gemeenteraad.

Enkel door een reglement ook aan de gemeenteraad voor te leggen, kan men eveneens sancties voorzien.

Bovenstaande informatie is wat ze is. Zoals altijd in België is het afwachten of een rechter ook zulke redenering volgt, want iedere rechter is autonoom in het interpreteren van de wet. Als er iemand is die de proef op de som neemt en een boete aanvecht die het gevolg is van een tijdelijk reglement genomen door een college, laat het gerust weten in de comments. Ik ben benieuwd.

Dit is dus ook geen oproep om in te rijden op een jaarmarkt of kroegentocht. Integendeel… Het is een oproep aan de wetgevers om duidelijkheid te scheppen en vooral aan schepencolleges om het zekere voor het onzekere te nemen en de taak van de gemeenteraad te respecteren en zulke reglementen desnoods nadien met terugwerkende kracht voor te leggen aan de gemeenteraad.

Dit is een vervolg op mijn blog “goedkopere elektriciteit tijdens het weekend”.

De afgelopen weken heb ik al weer een paar mails gehad omtrent dit thema met allemaal dezelfde boodschap: in februari is Metris de tellerstanden komen opnemen en de afgelopen weken vielen dan ook de afrekeningen in de brievenbussen van de diverse geliberaliseerde stroomproducenten.

Minder verbruikt dankzij de warme winter? Ik heb maar weinig mensen hoera horen roepen na ontvangst van hun afrekeningsfactuur.

Het is eigenlijk vrij simpel. Als je wat met de wirwar aan tarieven aan de slag gaat, met alle bijhorende distributienettarieven en zo bij mekaar, dan kom je tot de vaststelling dat enkel indien je er in slaagt 1/3de van je verbruik in nacht/weekendtarief te realiseren, dat je profijt hebt bij een tweevoudige teller.

Je kan deze test dus snel zelf doen. Schrijf gewoon vandaag de stand van beide tellers op en over een maand of zo doe je dat opnieuw.

Bereken vervolgens het verschil tussen die twee momentopnames. Je nachtverbruik moet dus minimaal de helft van je dagverbruik zijn.

En als dat niet zo is, kan je heel sterk overwegen om Imewo te vragen je tweevoudige meter terug te vervangen door een enkelvoudige meter.

Dan is het gedaan met het nachtelijk wasmachinelawaai en het nog duurder verbruik indien je vaststelt dat je de was hebt vergeten op te zetten vlak voor het slapengaan en je dus ’s anderendaags duur dagverbruik moet nemen. Nergens meer naar kijken en minder betalen…

Da’s de enige conclusie die deze liberalisering met zich heeft meegebracht: de Electrabels en co zullen er niet armer op worden, alle Stevaertstruukjes en beloften ten spijt…