David Geens – De kunst van het mogelijke

Als vader van twee autistische kindjes, is deze problematiek voor mij geen ver-van-mijn-bed-show. Ik maak dagelijks de strijd tegen vele muren en kaaien mee, als betrokkene en als bevoorrecht toeschouwer. Mijn echtgenote nog veel meer dan ik, zij is het vaak die de eerste contacten legt.

Onze oudste gaat momenteel naar De Zonnewijzer in Gent. Dit is een kleuterschooltje binnen het stedelijk onderwijs met twee klasjes, volledig aangepast aan de noden van autistische kleuters met een normale tothoge begaafdheid. Vrij uniek in Vlaanderen. Autisme krijgt terecht steeds meer aandacht, zowel in zorginstellingen als in het onderwijs. Gelukkig maar want momenteel wordt 1 op de 156 kinderen gediagnosticeerd met een austismespectrumstoornis (ASS).

Het probleem is echter dat men al te vaak deze extra zorg uitbouwt binnen instellingen en scholen die in het buitengewone vallen en dus ervaring hebben met kinderen met een mentale achterstand. Historisch gezien vindt men autisme nu nog vaak terug in type 7 scholen: type 7 was vooral bedoeld voor gehoorgestoorden waar nogal ASS-kinderen in terecht kwamen omdat men vroeger vaak onterecht dacht dat het een hoorprobleem was. Nu vind je ze ook bijvoorbeeld terug in type 2 voor leerlingen met een matig of ernstig mentale handicap, type 1 voor kinderen met een licht mentale handicap of type 8 voor kinderen met ernstige leerstoornissen.

Zoals je kan zien, is er niet echt een typering waar ASS-kindjes met een normale begaafdheid in thuis horen. En wat erger is, er staan projecten op stapel die deze typeverdelingen gewoon van tafel veegt en waar in de nieuwe structuur nog steeds of anders gezegd helemaal geen aandacht wordt gegeven aan de specifieke noden van normaalbegaafde ASS-kinderen.

Daarom is het een zegen dat er een school bestaat zoals De Zonnewijzer. Het spijtige is natuurlijk dat dit project eigenlijk navolging verdient. Er zijn slechts een paar scholen die ondanks de types waartoe ze behoren, toch inspanningen doen voor ASS-kindjes met een normale begaafdheid. In het stedelijk onderwijs in Gent ontbreekt dat echter nog en daarom heb ik mij namens de ouders van de kinderen van De Zonnewijzer geëngageerd mijn schouders onder dit project te zetten.

Onze eerste stap was een brief aan de verantwoordelijke schepen van Onderwijs, de heer Rudy Coddens.

Aan de schepen van Onderwijs Stad Gent

Gent, 12 mei 2007

Geachte heer schepen,

Allereerst wensen wij, de ouders van de kleuters van De Zonnewijzer, u te bedanken en proficiat te wensen met de oprichting van “De Zonnewijzer” twee jaar geleden. Hiermee hebt u al tientallen kinderen met autismespectrumstoornissen én hun ouders nieuwe kansen gegegeven waar zij van verstoken zouden gebleven zijn zonder dit aangepaste kleuteronderwijs.

Wij hopen dan ook dat u later met trots zal terugkijken op deze moedige beleidsbeslissing.

Zulk project verdient echter navolging. In de eerste plaats navolging in de rest van het land. We hopen dan ook dat de Minister van Onderwijs eerstdaags De Zonnewijzer een bezoekje zal brengen en met eigen ogen zal kunnen vaststellen dat aangepast kleuteronderwijs voor kinderen met ASS een noodzaak is.

Maar we menen ook dat dit succesverhaal niet abrupt mag stoppen voor onze kinderen op de leeftijd van zes jaar. U bent waarschijnlijk wel op de hoogte van de schrijnende toestanden in verband met wachtlijsten en het beperkte aantal plaatsen in lagere scholen aangepast voor ASS-kinderen…

Met veel pijn in ons hart moeten we nu al vaststellen dat vele kinderen die in De Zonnewijzer zo’n goede startbasis hebben meegekregen, vervolgens noodgedwongen in scholen en types terechtkomen die niet 100% aangepast zijn aan hun noden. Het is jammer dan te zien hoe de kansen die u samen met het team van De Zonnewijzer en de directie van De Zonnepoort hebt gecreëerd voor deze kinderen gewoon in troebel water gegooid worden.

We willen bij deze dan ook een oproep lanceren om een vervolg te bouwen op het succesverhaal van De Zonnewijzer. Dit project verdient na- én opvolging in de vorm van een lagere school die met een zelfde pedagogische opdracht en met een zelfde visie en ingesteldheid ten opzichte van jonge kinderen met ASS, de weg die werd ingeslagen kan voortzetten.

We begrijpen ook dat er tijd nodig is om dit uit te bouwen. Een nieuw pedagogisch project staat niet in enkele maanden op poten. We doen deze oproep dus niet in de eerste plaats voor onze kinderen, maar voor alle kinderen die nu en in de toekomst hun plaatsje zullen vinden in De Zonnewijzer.

Momenteel worden ingegrijpende wijzigingen voorbereid in het systeem van Bijzonder Onderwijs die hun weerslag in de scholenorganisaties zal vinden in het schooljaar 2009-2010.

Als ouders van kinderen met een autismespectrumstoornis vrezen wij dat onze kinderen dan nog meer dan nu in minder aangepaste onderwijsvormen zullen terecht komen.

Tegelijk biedt deze reorganisatie misschien de kans om een vervolg op het kleuteronderwijs van De Zonnewijzer op te richten.

Het zou een geweldig initiatief zijn moesten onze kinderen en zovele andere kinderen met ASS die nu in diverse lagere schooltypes verspreid zitten, hun eigen plek vinden. Want alle goede bedoelingen ten spijt van de Minister van Onderwijs, ASS is in het huidige onderverdelingsstelsel van types moeilijk in één enkel vakje te plaatsen. De nood aan een eigen aangepast type is duidelijk vast te stellen voor al wie een bezoek brengt aan De Zonnewijzer en daar met eigen ogen kan zien wat er met onze kinderen kan bereikt worden indien het onderwijs aangepast is aan de specifieke vereisten van autisme.

We hopen dat we eerstdaags een onderhoud met u mogen hebben waar we enerzijds u in de eerste plaats willen bedanken voor de kansen die u gecreëerd hebt voor onze kinderen, maar we anderzijds samen met u deze problematiek willen bespreken en vernemen welke opties er naar de toekomst zijn. Als we uw visie en onze ervaring en enthousiasme om hier een vervolg op te maken samen kunnen brengen, zijn er misschien opnieuw beleidsbeslissingen mogelijk waar iedereen later trots zal naar kunnen kijken.

Met vriendelijke groeten,

Namens de ouders van De Zonnewijzer Gent

David Geens

Niet lang daarna kregen we een mail terug van Rudy Coddens:

Geachte heer ,

Beste David ,

Beste Ouders van De Zonnewijzer,

Ik heb uw brief aandachtig gelezen.

Bedankt voor de lof die geeft mbt de oprichting van de kleuterschool De Zonnewijzer.

Ik ben als beleidsverantwoordelijke die dit mee mogelijk gemaakt heeft natuurlijk heel tevreden dat dit door iedereen geapprecieerd wordt.

Wees er wel van overtuigd dat dit initiatief enkel kon slagen dankzij de schitterende dagelijks inzet van de kleuterjuffen en de rest van het team.

Dit schooljaar hebben we in de basisschool voor buitengewoon onderwijs type 1 , Het Kompas ( Ijskelderstraat ) , naast een bestaand klasje voor kinderen met ASS ook een tweede klasje mogelijk gemaakt. Ook in De Zonnepoort en het BUSO Bert Carlier wordt extra aandacht besteed aan kinderen met ASS

Via de opgebouwde expertise in De Zonnewijzer proberen we in de toekomst tevens andere basisscholen te ondersteunen die met vragen zitten.

Ik besef echter dat , ondanks alle inspanningen die de jongste jaren geleverd werden vanuit ons stedelijk onderwijs de nood aan aangepast onderwijs zeker nog niet volledig ingevuld is.

De vraag naar een vervolg op de kleuterschool De Zonnewijzer is , zoals u terecht stelt , geen beslissing die we onmiddellijk en ondoordacht kunnen nemen.

Ik kan u wel verzekeren dat ik uw vraag zal bespreken met de verantwoordelijken van de school , mijn medewerkers en pedagogische adviseurs.

Ik neem zeker nog verder contact op.

vriendelijke groeten ,

Rudy Coddens

Schepen van onderwijs en opvoeding

tel : 09 / 266 54 30

fax : 09 /266 54 49

[email protected]

Dit antwoord was op twee punten echter teleurstellend:

Ten eerste is het zo dat de scholen die de schepen noemt, allemaal scholen type 1 en type 2 zijn en de klemtoon dus leggen op kinderen met een beperkte begaafdheid waarbij aparte ASS-klassen worden ingericht.

Ten tweede hebben we na deze mail het gevoel dat onze vraag tijdelijk aan de kant wordt geschoven. Een onderhoud en een actieplan opstellen moet toch zeker mogelijk zijn? We zijn realistisch genoeg om te beseffen dat er geen vervolgonderwijs is in- of opgericht in één-twee-drie… Net daarom mag er geen tijd verloren gaan. We blijven dus aandringen om alvast snel de schepen te kunnen ontmoeten.

Daarom ook breng ik dit verhaal in de openheid. Want de 14 kinderen in De Zonnewijzer staan zeker niet alleen in dit geval. Ik hoop nog meer ouders te leren kennen die hetzelfde meemaken en die hun schouders willen zetten onder een bredere werkgroep om dit probleem onder de aandacht te blijven brengen van de beleidsmensen. Niet alleen in Gent, maar in alle steden en zelfs bij de betrokken minister van Onderwijs.