David Geens – De kunst van het mogelijke

Ik heb met veel belangstelling uitgekeken naar dit kanseliersdebat op VTM. Het gedoe of het nu al dan niet gepland was, is een discussie op zich en eigen aan verkiezingstijd.

Ik heb inmiddels ook een dag gewacht om er over te schrijven en eerst de krantencommentaren te lezen. Men noemt dit vrij algemeen een bits duel. Ik heb zoiets van “bits? ditte?”… Bits zou ik zelf niet direct als etiket gebruiken. Noemt men dit bits omdat er gewoon vlakaf enkele waarheden worden gezegd? Men verwijt de CD&V steevast omfloerstheid en nu er gewoon rake dingen (28 ontsnapten te Dendermonde, stookoliecheques verwarren met voorschotten, een oops, rekenfoutje van 1 miljard bij financiën) worden gezegd, noemt men het bits.

Ik trek alvast enige andere conclusies.

Algemeen stel ik één ding vast: Guy Verhofstadt is door spindoctor Slangen duidelijk ingefluisterd dat hij zich moet wentelen in de slachtofferrol omdat de Vlaming meestal sympathie heeft voor de underdog. Welnu, één bijkomende tip voor Guy van mezelf: de underdog is niet de geslagen hond…

Waar het duidelijk om draait heeft Verhofstadt zelf gezegd, vrij snel al in de uitzending: we mogen niet kijken naar het verleden, we moeten kijken naar de toekomst. Normaal zouden dit niet de woorden mogen zijn van een leider des lands na acht jaar beleid. Normaal moet zo’n beleid mooie verwezenlijking bevatten, die de fouten doen verbleken. Want iedereen maakt fouten, dat is gewoon zo. Maar acht jaar premierschap zou meer moeten opgeleverd hebben dan een leuk fotoalbum.

En daar poneert Yves Leterme heel eenvoudig de waarheid tegenover: de kiezer kan Guy Verhofstadt best beoordelen op de afgelopen 8 jaar. Niet op zijn beloften, wel de de al dan niet nagekomen beloften van de afgelopen twee regeringen. Bits? Volgens mij gewoon simpel (de waarheid).

Nieuwe jobs

Een ander fragment dat mijn aandacht trok was het stuk over de befaamde (beruchte?) 200.000 jobs. Los van de cijfers (Leterme zegt “het zijn er maar 161.000” en Verhofstadt zegt “neen, het zijn er zelfs 240.000”) zat er wel iets in de redering die Verhofstadt niet kon counteren en er voor zorgde dat hij plots een andere houvast moest zoeken.

Want het was Guy Verhofstadts redenering dat de regering het klimaat had geschapen voor de 3% economische groei, dat de regering voor de omstandigheden had gezorgd waarin de ondernemers die jobs konden creëren. Want daarin moest hij Leterme al gelijk geven: niet de regering zorgt voor jobs, wel de ondernemers.

Heel fijntjes en gladjes was het antwoord met de glimlach van Leterme: “Als er in dit land economisch iets goed gaat, is het dankzij Vlaanderen. En u bent verantwoordelijk voor België en ik voor Vlaanderen”. Patat, die zat. Bits én simpel tegelijk: als Verhofstadt gelijk heeft dat de regering voor het kader zorgt, dan nog is het zijn verdienste niet.

Het verschil

Zoals al uit mijn diverse stemtesten gebleken is, zijn de verschillen tussen de partijen soms niet zo heel duidelijk. Iedere partij heeft een pak punten in haar programma waar velen zich kunnen achter scharen. Ik zeg ook niet dat alles van de open VLD rubbish is, of dat de socialisten alleen maar uit hun nek kletsen.

Maar een essentiëel verschil werd toch heel simpel duidelijk toen het over de belastingsverlaging ging. Zowel CD&V als VLD willen de belastingen verlagen. De VLD wil dit doen door twee schijven aan te passen: die van 35% en van 45%. Ten eerste denk ik dat het dus waar is dat voor een deel mensen die nu in de tophelft van een klasse valt, de belastingen zullen verlagen. De facto betekent dit gewoon dat de (hogere) middeninkomens en de hoogste inkomens minder zullen moeten betalen. Fijn voor de hardwerkende Vlaming? Vooral fijn voor de zéér hardwerkende Vlaming, als de meeste uit die hoogste inkomens er eigenlijk al voor werken…

CD&V wil de belastingsvrije som optrekken. Da’s gewoon leuk voor iedereen. En ja, de lagere inkomens profiteren hier het meest van. Het is dus een sociale maatregel.

Daar zit dus het verschil: CD&V verlaagt voor iedereen maar met de nadruk op de zwaksten uit onze samenleving. VLD verlaagt maar enkel voor de hogere klasse. Fijn voor wie in die hogere klasse zit, maar als christen ben ik dan toch meer voor een maatregel die betere bescherming beidt aan de zwakkeren in onze maatschappij. Zeker omdat de maatregel enkel maar dubbel gunstig is als je gaat werken: het verkleint de kans op de werkloosheidsval. Je stimuleert meer mensen om hard te werken waardoor het uiteindelijk allemaal dubbel en dik opbrengt.

Winnaar of verliezer?

Zulke duels hebben in mijn ogen geen winnaars en verliezers. Ik vond Verhofstadt niet de kampioen van de debatten; je kan hem dat niet verwijten want feiten kunnen nooit verliezen van een debat. Is Leterme een winnaar? Moreel misschien, hoewel ik soms ook dacht “oei Yves, haal die smile van je gezicht; er gaan mensen dat niet leuk vinden dat je die arme man aan de andere kant staat uit te lachen met zijn miserie”… Pas op, ik zou misschien ook mijn lach op zo’n moment niet kunnen inhouden…

Het was leuk om te zien en de boodschap was simpel: beoordeel Verhofstadt op 10 juni op zijn prestaties van acht jaar lang. Eerlijker kan het niet dan dat. Hoe bitsig dat ook mag klinken…