David Geens – De kunst van het mogelijke

In iedere gemeente en stad wordt er regelmatig een evenement georganiseerd waarbij tijdelijke politiereglementen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan een plaatselijke kermiskoers waarbij straten verkeersvrij worden gemaakt, een jaarmarkt met bijhorend parkeerverbod, een kroegentocht in een verkeersvrij centrum, …

Vroeger moest dan de gemeenteraad een tijdelijke politieverordening (ook politiereglement genoemd) aannemen. Omdat het echter vaak gebeurde dat de organisatoren van een evenement nogal laat hun aanvraag indienden, restte er enkel de mogelijkheid dat de burgemeester een besluit bij hoogdringendheid nam, wat dan op de volgende gemeenteraad moest bevestigd worden. Men kan hiervoor immers moeilijk telkens een extra gemeenteraad bijeenroepen.

Dus heeft men de wet aangepast, maar wel met rare gevolgen, zo blijkt… Want het lijkt er op dat u geen boete boven het hoofd hangt…

Het klopt dat tussen de aanvraag en het evenement vaak geen gemeenteraad zit. Om dan maar telkens de aanvraag te weigeren en het evenement te annuleren, da’s ook te ver gezocht.

Begin dit jaar heeft het parlement de nieuwe gemeentewet aangepast en meer bepaald artikel 119, waar een bijzin werd aan toegevoegd:

De gemeenteraad maakt de gemeentelijke reglementen van inwendig bestuur en de gemeentelijke politieverordeningen , met uitzondering van de tijdelijke politieverordeningen op het wegverkeer bedoeld in artikel 130bis.

En er werd dus ook een nieuw artikel 130bis toegevoegd:

Het college van burgemeester en schepenen is bevoegd voor de tijdelijke politieverordeningen op het wegverkeer.

Deze wijzigingen geven dus het college de bevoegdheid om tijdelijke politieverordeningen aan te nemen. In het verslag van de handelingen van de bevoegde commissie lees je de terechte motivering dat zoals hierboven beschreven, de ganse doorlooptijd wil inkorten, omdat een college nu eenmaal wekelijks vergadert.

De basisregel blijft echter dat de gemeenteraad in wezen bevoegd blijft voor politiereglementen.

Er zit echter een addertje onder het gras. Het nieuwe artikel 130bis geeft het college enkel de bevoegdheid om een tijdelijk reglement aan te nemen, maar niet de bevoegdheid om sancties in te stellen. Het is immers artikel 119bis die deze bevoegdheid expliciet en exclusief aan de gemeenteraad toekent. Nergens staat er dat dit artikel ook deze bevoegdheid omtrent tijdelijke reglementen delegeert aan het college.

Kortom, dit zou dan ook betekenen dat in de gevallen waar het college zulk tijdelijk reglement eigenhandig aanneemt, er geen boetes kunnen uitgeschreven worden. Dit is toch een groot verschil met vroeger waar door de bekrachtiging van de gemeenteraad, de wettelijkheid van het reglement ook bevestigd werd en er wel boetes mogelijk waren.

En er zijn ook natuurlijk reglementen die tijdelijk zijn maar niet gebonden aan evenementen. Bijvoorbeeld een tijdelijke verkeerssituatie die men wil testen, zoals bijvoorbeeld de maatregelen die men nu gaat nemen in de Maldegemseweg. Ook overtredingen tegen zulk reglement zouden bijgevolg onbestraft blijven indien men de eventuele boete zou aanvechten en de rechter bovenstaande redenering bevestigt…

Dit is natuurlijk het gevolg van een wet die snel-snel door het parlement werd gejaagd, zoals wel meer wetten dit jaar door de strot van het parlement werden gejaagd. Men heeft een oplossing willen zoeken voor een probleem waar eigenlijk al min of meer een oplossing voor bestond (=de burgemeester neemt een besluit bij hoogdringendheid). Men had die werkwijze misschien gewoon expliciet kunnen bekrachtigen of die bevoegdheid van de burgemeester verleggen of delen met het college, maar de bekrachtiging door het wetgevend orgaan (=de gemeenteraad) kunnen behouden.

Tegelijk is men ook vergeten dat er een verschil bestaat tussen een tijdelijk reglement van enkele uren of maximaal enkele dagen en een tijdelijk reglement dat enige maanden kan gelden.

Een college dat dus in het kader van deze nieuwe wetgeving zulke reglementen goedkeurt, zou beter het zekere voor het onzekere nemen en het reglement alsnog voorleggen aan de gemeenteraad, waar het thuishoort. Het nieuwe gemeentedecreet maakt van een college meer en meer het uitvoerende orgaan van de gemeente, maar tegelijk mag men niet raken aan het regel-/wetgevende karakter van de gemeenteraad.

Enkel door een reglement ook aan de gemeenteraad voor te leggen, kan men eveneens sancties voorzien.

Bovenstaande informatie is wat ze is. Zoals altijd in België is het afwachten of een rechter ook zulke redenering volgt, want iedere rechter is autonoom in het interpreteren van de wet. Als er iemand is die de proef op de som neemt en een boete aanvecht die het gevolg is van een tijdelijk reglement genomen door een college, laat het gerust weten in de comments. Ik ben benieuwd.

Dit is dus ook geen oproep om in te rijden op een jaarmarkt of kroegentocht. Integendeel… Het is een oproep aan de wetgevers om duidelijkheid te scheppen en vooral aan schepencolleges om het zekere voor het onzekere te nemen en de taak van de gemeenteraad te respecteren en zulke reglementen desnoods nadien met terugwerkende kracht voor te leggen aan de gemeenteraad.